Functionele dyspepsie (of niet-ulcereuze/idiopathische) ofwel overgevoelige maag is een chronische ziekte. De naam functionele wordt gebruikt voor aanhoudende of telkens terugkerende maagklachten zonder dat er na uitgebreid onderzoek een organische of biochemische oorzaak/afwijking in het spijsverteringskanaal wordt gevonden. Dyspepsie betekent letterlijk: een verstoorde spijsvertering in het bovenste deel van het spijsverteringskanaal (dus de slokdarm, maag en/of dunne darm).
Organische dyspepsie
Deze aandoening heet organische dyspepsie indien de oorzaak wel bekend is (bij 50% is het wel bekend). Bij een gevoelige maag heb je een verhoogde gevoeligheid voor prikkels vanuit het maag-darmkanaal.
PDS
Het prikkelbare darm-syndroom behoort ook tot de functionele buikklachten. De meest kenmerkende symptomen hierbij zijn darmproblemen, maar maagklachten kunnen ook voorkomen (bij 30%).
Mogelijke oorzaak
Er is wel een mogelijke oorzaak te benoemen. Vaak een combinatie van factoren zoals een doorgemaakte infectie van het maag-darmkanaal, het voedingspatroon, psychische klachten en een verstoorde beweging van de maag.
Verstoorde beweging van de maag
Normaal past de maag zich na een maaltijd aan door te ontspannen, waardoor er meer ruimte in de maag komt voor het voedsel. Bij deze aandoening blijkt na onderzoek met een ballon dat er of overgevoeligheid is voor het uitzetten van de maagwand na een maaltijd, of dat de maagwand niet genoeg uitzet bij vulling. Het is niet duidelijk of deze aandoening te maken heeft met een verhoogde gevoeligheid van de zenuwen in de maagwand zelf of op een versterkte waarneming van de in de hersenen aangekomen prikkels vanuit de maag.
Is de maag ook vertraagd?
Een vertraagde maaglediging en functionele dyspepsie hoeven niet samen te gaan; de helft van deze mensen hebben ook last van een vertraagde lediging (hypomotiliteit). De klachten bij functionele dyspepsie kunnen zijn: een vol en opgezet gevoel na een maaltijd, boeren en oprispingen, weinig kunnen eten per maaltijd, pijn in de bovenbuik, misselijkheid en soms zelfs braken.