Maagkanker

Maagkanker (carcinoma ventriculi) is een gevreesde aandoening omdat de tumor vaak laat wordt ontdekt en in een vroeg stadium kan uitzaaien naar andere plaatsen in het lichaam, waaronder de lever en galwegen. In Nederland wordt per jaar bij ongeveer 2.000 mensen maagkanker vastgesteld, ruim 4,5 procent van alle nieuwe gevallen van kanker. Wat vergeleken bij de rest van de EU landen een betrekkelijk laag aantal is. Maagkanker komt veel voor in Azië, waar 70 op de 100.000 mensen aan de aandoening lijden, waarschijnlijk vanwege hun voedingspatroon. Maagkanker komt gelukkig bij ons steeds minder voor, in West-Europa is dit ongeveer 15 op de 100.000 mensen. Dit heeft naast de veranderde voedingsgewoontes te maken met onder andere de ontdekking van de Helicobacter pylori bacterie.

Verschillende soorten tumoren

Het merendeel van de mensen die maagkanker krijgen is ouder dan 50 jaar (in ca. 75% van de gevallen) en bij mannen en mensen met bloedgroep A komt het vaker voor. Er bestaan verschillende soorten tumoren van de maag. De verschillende vormen van maagkanker worden ingedeeld naargelang van het weefsel waar ze ontstaan. Adenocarcinomas - de meest voorkomende vorm van maagkanker - (in circa 95% van alle vormen) ontstaat in het slijmvlies van de maag. Lymphomas ontwikkelt zich via de lymphocyten, bloedcellen die verband houden met ons immuunsysteem. Sarcomas (leiomyosarcomen) vertrekt dan weer vanuit de spieren, het vet of de aders van de maag.

Risicofactoren

Er zijn enkele bekende risicofactoren waarbij de kans op maagkanker groter is. De eerste symptomen van deze vorm van kanker zijn vaak mild, en kunnen ook voorkomen zonder dat er kanker in de maag aanwezig is. Vandaar ook dat het vaak (te) laat wordt ontdekt. Bij ongeveer 1-5 % van de mensen die maagkanker krijgen is de aandoening ontstaan door erfelijke aanleg. Bijvoorbeeld bij het Lynch syndroom (voorheen HNPCC), het Peutz-Jeghers Syndroom en Familiaire Adenomateuze Polyposis (FAP) kan onder andere maagkanker ontstaan. Een erfelijke aandoening waarbij maagkanker op de voorgrond staat is het erfelijke diffuse maagkanker. Een groot verschil met niet erfelijke vormen van maagkanker is dat de erfelijke vormen meestal voor het 50ste levensjaar ontstaan.

Hoe ontstaat kanker?

Een gemeenschappelijk kenmerk van alle vormen van kanker is een ongeremde celdeling. Miljarden cellen vormen de bouwstenen van ons lichaam. Veel cellen hebben het vermogen tot celdeling: uit 1 cel ontstaan 2 nieuwe cellen, die zich op hun beurt ook weer delen, enzovoort. Celdeling is noodzakelijk om te groeien en om beschadigde en oude cellen te vervangen. Lichaamscellen kunnen door allerlei invloeden beschadigd raken. Vaak kan de schade weer worden hersteld, maar een cel kan ook onherstelbaar beschadigd raken. De beschadiging kan leiden tot een aantal veranderingen in de genen. Hierdoor raken de groei, de deling en de ontwikkeling van de cel ontregelt. Er ontstaat een ongeremde celdeling die leidt tot een gezwel of tumor. Er zijn goedaardige en kwaadaardige tumoren en alleen bij kwaadaardige tumoren is er sprake van kanker.