.png)
Er zijn verschillende operaties aan de maag mogelijk, we bespreken hier alleen diegene die relevant zijn voor deze website.
Vagotomie
Als eerste de vagotomie. Hierbij worden bepaalde zenuwvertakkingen die naar de maag lopen (de nervus vagus) geheel of gedeeltelijk doorgesneden zodat de zuurproductie stopt. Gelukkig wordt deze techniek dankzij de ontwikkeling van verschillende soorten maagzuurremmers tegenwoordig bijna niet meer toegepast. (Bron afbeelding: Het boek "Chirurgie" door J.T.E. de Jong)
Pyloroplastiek
Een gestoorde maaglediging kan soms worden behandeld door het maagklepje (maagportier of pylorus) wijder te maken. De meest gebruikte methode hiervoor is die van Heineke-Mikulicz, waarbij de pylorus in de lengterichting wordt opengesneden en vervolgens in dwarse richting weer wordt gesloten. (Bron afbeelding: Het boek "Chirurgie" door J.T.E. de Jong)
Gastro enterostomie
Wanneer de sluitspier (pylorus) van de maag niet goed meer functioneert of er een obstructie is, kan er een deel van de dunne darm zijdelings op de maag worden gehecht. Door een opening in de maag en dunne darm wordt een omleiding naar de dunne darm gecreëerd. Een nieuwe kunstmatige verbinding tussen maag en dunne darm waardoor het voedsel rechtstreeks vanuit de maag in de dunne darm stroomt. (Bron afbeelding: Het boek "Chirurgie" door J.T.E. de Jong)
Buismaag
Bij slokdarmkanker wordt, indien mogelijk, de tumor operatief verwijderd. Hierbij wordt (het grootste deel van) de slokdarm samen met de omliggende lymfeklieren verwijderd (slokdarmresectie). Het overgebleven deel van de slokdarm wordt weer met de maag verbonden. Hierbij wordt van de resterende maag een buis gemaakt, ook wel buismaag genoemd.
Niet iedereen komt in aanmerking
In Nederland wordt bij ongeveer 1000 mensen per jaar slokdarmkanker vastgesteld. Als uit onderzoek is gebleken dat de tumor niet is ingegroeid in- of uitgezaaid naar andere organen, kom je in aanmerking voor de operatie. Bij 4 van de 10 patiënten die slokdarmkanker krijgen, is een behandeling mogelijk die gericht is op genezing. De buismaag maakt het mogelijk om weer via de normale weg te kunnen eten en drinken, maar het is wel een complexe operatie met kans op complicaties. De helft van de geopereerden ondervindt complicaties en sommige blijvend, al variëren de klachten.
De operatie
De maag past qua vorm niet op de plaats van de slokdarm. De chirurg verwijdert een stuk van je maag en haalt hem omhoog. Uiteindelijk blijft een buisvorm over. De buismaag verbindt het resterende deel van de maag met het begin van de slokdarm. Soms is het niet mogelijk om van de maag een nieuwe verbinding te maken. Dit kan bijvoorbeeld als een deel van de maag in het verleden is verwijderd. In dit geval wordt gebruikgemaakt van een deel van de dikke darm. Na de operatie verblijf je vaak 1 of 2 nachten op de IC. Tijdens de operatie wordt een jejunostomiesonde in de dunne darm geplaatst, waardoor de eerste weken sondevoeding wordt gegeven om te kunnen wennen aan de nieuwe manier van eten.
Voeding
Tijdens de eerste weken na de operatie zijn er wat beperkingen. Na een maand is het spijsverteringsstelsel bij de meeste mensen voldoende hersteld en aangepast om het dieet geleidelijk los te laten. Leven met een buismaag vraagt wel een blijvende aanpassing van de eetgewoonten. Omdat een stuk maag gebruikt is voor de nieuwe verbinding, wordt je maag kleiner. Je kan daardoor minder in één keer eten en drinken en bent sneller verzadigd. Ook kunnen je smaak en eetlust door de operatie veranderen. Met een buismaag valt de kneedfunctie van de maag grotendeels weg. Het verteringsproces dat normaal in de maag gebeurt, moet worden overgenomen door de darmen. Door je tijd te nemen om het eten goed te vermalen in de mond kan je dat voor een stuk compenseren. Zorgvuldig fijn kauwen van voedsel, traag eten en veel kleine maaltijden nemen verspreid over de dag is blijvend noodzakelijk.
Veelvoorkomende klachten bij een buismaag
Reflux, dumping en gewichtsverlies zijn de meest voorkomende klachten bij mensen met een buismaag. Reflux komt veel voor omdat het klepje tussen slokdarm en maag er niet meer is en maagzuur dus makkelijker kan terugvloeien naar keel en mond. Er wordt daarom ook aangeraden om twee tot drie uur voor het slapengaan niet meer te eten en om een extra hoofdkussen te gebruiken of het hoofdeinde van het bed te verhogen zodat je in een hoek van 45 graden komt. Ook bukken kan klachten van brandend maagzuur geven. Passageklachten doordat de aansluiting na een tijdje vernauwd, diarree en gastroparese kunnen ook voorkomen. Vaak verbeteren de klachten wel met de tijd.
Tekorten in voedingsstoffen
Het is belangrijk om met een diëtist samen uit te vinden wat werkt in voedingsopname, herstel en leefstijl. Om voldoende voedingsstoffen binnen te krijgen, is het belangrijk dat je zes tot zelfs negen keer per dag iets eet. Praktisch zijn dat drie kleine maaltijden en verschillende tussendoortjes goed gespreid over de dag. Het kan nodig zijn om extra vitamines in te nemen, zoals vitamine B12. Voor praktische zaken als een veranderde slik- en mondmotoriek, maar ook ademhaling kan een fysio-, mime therapeut of logopedist uitkomst bieden. Open communicatie over alle ervaren hindernissen van de persoon met buismaag naar behandelaren is een belangrijke sleutel in herstel van gezondheid en zeker ook de mogelijkheden van kwaliteit van leven.
